ارزیابی صفات فیزیولوژیک ژنوتیپ های گندم نان زمستانه و دوفصله در شرایط قطع آبیاری انتهای فصل

Authors

احمد رضا کوچکی

مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر امیر یزدان سپاس

مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر عثمان محمد یوروف

دانشگاه کشاورزی تاجیکستان

abstract

کمبود آب مهم ترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است و به همین علت دستیابی به ارقام گندم متحمل به تنش کم آبی، در برنامه های به نژادی از اولویت خاصی برخوردار می باشد. به منظور ارزیابی تحمل ژنوتیپ های گندم نان به تنش خشکی پس از گلدهی و20 روز بعد از گلدهی در طول سه سال زراعی90 -1387 آزمایش هایی تحت شرایط آبیاری بدون تنش و تنش خشکی با استفاده از 19 ژنوتیپ امید بخش گندم نان زمستانه و بینابین به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی شامل سه عامل رژیم آبیاری به عنوان عامل اصلی و ژنوتیپ های گندم به عنوان عامل فرعی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر- کرج اجرا شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی علاوه بر عملکرد دانه، شاخص برداشت، محتوای نسبی آب برگ پرچم، افت دمای پوشش گیاهی، محتوای کلروفیل و پایداری غشای سلولی را کاهش داد. ژنوتیپ های با عملکرد بالاتر، از محتوای نسبی آب برگ پرچم، افت دمای پوشش گیاهی و پایداری غشای سلولی بالاتری برخوردار بودند. در شرایط تنش خشکی شدید ( قطع آبیاری پس از مرحله گلدهی) (s1) همبستگی مثبت و بسیار معنی داری بین عملکرد دانه و افت دمای پوشش گیاهی و پایداری غشای سلولی وجود داشت. ژنوتیپ شماره 6 از نظر افت دمای پوشش گیاهی و پایداری غشای سلولی بالاترین و ژنوتیپ های شماره 1، 2 و 12 (به ترتیب ارقام شهریار و الوند و لاین (basswood/mv17) کمترین مقدار را در شرایط تنش شدید (s1) به خود اختصاص دادند. با توجه به این همبستگی به نظر می رسد افت دمای پوشش گیاهی و پایداری غشای سلولی می توانند به عنوان شاخص های گزینش ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی درنظر گرفته شوند. ارزیابی ژنوتیپ ها از نظر تحمل خشکی با استفاده از شاخص های تحمل تنش (sti)، حساسیت به تنش (ssi)، تحمل (tol)، میانگین بهره وری (mp) و میانگین هندسی (gmp) انجام گرفت. در مجموع با در نظرگرفتن شاخص های فیزیولوژیک و شاخص های حساسیت و تحمل خشکی و همچنین عملکرد دانه در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی، ژنوتیپ شماره 6 که حاصل تلاقی رقم پیشتاز با رقم فرانسوی گاسپارد می باشد (pishtaz*2/gaspard)به عنوان برترین و متحمل ترین ژنوتیپ ها به هر دو تنش خشکی ملایم ( تنش پس از مرحلۀ شیری دانه) و خشکی شدید (تنش پس از مرحلۀ گلدهی) مشخص گردید و جهت معرفی به کشاورزان در آزمایشات on-farm در شرایط زارعین شرکت داده شدند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی صفات فیزیولوژیک ژنوتیپ‌های گندم نان زمستانه و دوفصله در شرایط قطع آبیاری انتهای فصل

کمبود آب مهم‌ترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است و به همین علت دستیابی به ارقام گندم متحمل به تنش کم آبی، در برنامه‌های به‌نژادی از اولویت خاصی برخوردار می‌باشد. به منظور ارزیابی تحمل ژنوتیپ‌های گندم نان به تنش خشکی پس از گلدهی و20 روز بعد از گلدهی در طول سه سال زراعی90 -1387 آزمایش‌هایی تحت شرایط آبیاری بدون تنش و تنش خشکی با استفاده از 19 ژنوتیپ امید بخش گن...

full text

ارزیابی روابط بین صفات در ژنوتیپ های گندم زمستانه تحت شرایط تنش رطوبتی انتهای فصل

به منظور شناسایی و درک روابط بین صفات مهم زراعی در گندم، 18 لاین امید بخش گندم زمستانه همراه با دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط تنش رطوبتی آخر فصل در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی میاندوآب و همدان در سال زراعی 86-85 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی مربوط به صفت بیوماس بود. عملکرد دانه با بیوماس (**0.66)، وزن هزاردانه (**0....

full text

ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم نان بر اساس صفات فیزیولوژیک در شرایط بدون تنش و تنش خشکی آخر فصل

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی و اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گندم نان، مطالعه­ای با 80 ژنوتیپ گنـدم نان در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط تنش خشکی آخر فصل و نرمال (بدون تنش) انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اختلاف بسیار معنی­داری بین ژنوتیپ­های...

full text

ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک ژنوتیپ های گندم نان در شرایط تنش خشکی

تنوع ژنتیکی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گندم نان در 42 ژنوتیپ در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در دو شرایط محیطی جداگانه (بدون اعمال تنش خشکی و تنش خشکی آخر فصل) در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. در زمان ­های مناسب از صفات مختلف مورفولوژیک و فیزیولوژیک یادداشت­برداری به­ عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات متقابل سطوح آبیاری×ژن...

full text

ارزیابی روابط بین صفات در ژنوتیپ‌های گندم زمستانه تحت شرایط تنش رطوبتی انتهای فصل

به منظور شناسایی و درک روابط بین صفات مهم زراعی در گندم، 18 لاین امید بخش گندم زمستانه همراه با دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط تنش رطوبتی آخر فصل در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب و همدان در سال زراعی 86-85 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی مربوط به صفت بیوماس بود. عملکرد دانه با بیوماس (**0.66)، وزن هزاردانه (**0....

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم زراعی ایران

جلد ۱۵، شماره ۲، صفحات ۱۲۱-۱۳۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023